ذات ناخودآگاه
- ناخودآگاه در کنشگری کارکردی متکی بر ایمان دارد؛ یعنی با این تکانه که انجام کاری می‌تواند به آزمایش ایمانی منجر شود، وارد عمل فکری یا حقیقی شده و هر بار که از آن به برداشتی می‌رسد، ایمان مرتبط را تقویت یا تضعیف می‌کند.
قدرت ایمان ناخودآگاه بر دو چیز تکیه می‌زند:
- برآیند «تصورات تجربه‌ی کنونی» و «تصورات تجربیات مشابه در گذشته»
- تصورات تجربه‌ی کنونی: تصوراتی که از تجربه‌ی فعلی در ذهن داریم.
- تصورات تجربیات مشابه در گذشته: تصوراتی که از تجربیات مشابه‌ی تجربه‌ی فعلی در گذشته‌مان داریم.
«تصورات تجربیات مشابه در گذشته» به دو دسته تقسیم می‌شود:
تجربیات حقیقی گذشته
- آن چیزی است که از تجربیات حقیقی خود در ذهن داریم. این تصورات به وضعیت فعلی محیط و تصورمان از خود متکی‌ست.
تجربیات مجازی گذشته
- مجموعه‌ای از آن چیزی‌ست که ما از داستان دیگران دیده و یا شنیده‌ایم.
- دیگرانِ حقیقی
- دیگرانِ مجازی/کارکترهای داستانی
شهود چیست؟
- شهود درواقع توده‌ای‌ست از ابر همواره در نوسان که در کسری از ثانیه حالات جدیدی به خود می‌گیرد.
کانون شهود چیست؟
- کانون شهود مکانی مشخص در توده‌ی ابر شهود ماست که بیشترین حضور و رقص ابر در آن رخ می‌دهد.
- کانون شهود به علت ماندگاری بیشتر، شانس ثبت و انتقال دارد.
- ما باید با کلمات و منطق به دنبال حفظ کانون شهود باشیم تا هرگاه زمانش فرا رسید، بتوانیم چون جرقه‌ی فندکی، آن را آگاهانه فعال کنیم.
محدودیت‌های بنیادین انتقال شهود
محدودیت در ساختار کلمات
- هر چقدر هم بگوییم چه می‌بینیم؛ آنچه می‌بینیم، هرگز در آنچه می‌گوییم به کمال جای نمی‌گیرد.
- هرچقدر هم که کلمات به واقع ابرازکننده‌ی شهود ما باشند باز هم به کمال آن را منتقل نمی‌کنند. نه به نسخه‌ی آینده‌ی ما و نه به دیگران.
محدودیت در ذات
- علاوه بر محدودیت در ساختار کلمات، ما دچار محدودیت در ذات هستیم.
- به علت تغییر شکل سریع ابر شهود، ما هیچ‌گاه نمی‌توانیم به کمال همان حالت شهود گذشته را بازتجربه کنیم.
محدودیت در تجربه
- تفاوت در نوع تجربه‌ها و نیز در نحوه‌ی تفسیر تجربه‌های مشترک، سبب می‌شود آنچه فردی از طریق شهود درک می‌کند، لزوما مشابه دریافت شهودی دیگران نباشد.
- دیگران و حتی خودِ آینده‌یِ ما تصورات تجربه‌ی کنونی و تصورات تجربیات مشابه در گذشته خاص خود را دارند که منجر به شکل‌گیری حالت جدیدی از شهود می‌شود.
شهود همساز و ناهمساز
- تجربیات واحد، لزوما به نتیجه‌ای یکسان ختم نمی‌شوند و تصورات ما از یک تجربه، ممکن است با دیگران متفاوت باشد؛ اما هرگز نمی‌توان منکر شهود یا ایمانِ ناخودآگاهی همساز شد.
شهود همساز چیست؟
- اگر ناخودآگاهِ یک جمعِ فرضی به ایمان همسویی درباره‌ی یک موضوع رسیده باشد، می‌گوییم آن افراد در آن موضوع به شهودی همساز دست یافته‌اند.
- بدیهی‌ست که شهود همساز در یک موضوع، گرچه می‌تواند نشانه‌ای از همسویی در برخی موضوعات دیگر باشد، اما لزوما به شهودی همساز در همه‌ی موضوعات منجر نمی‌شود.
- درواقع شهود همساز با یک شخص به ما می‌گوید «اگر ما هم در جایگاه او بودیم درباره‌ی این موضوع چنین می‌کردیم».
- مثال: اگر شخص خونسردی را درحال ارتکاب به جنایاتی دیدیم و نتوانستیم خود را درحال انجام همان اعمال ببینیم با او شهود همسازی نداریم.
- تلاش افراطی برای همسازی هرچه بیشتر شهود جمعی، با قربانی و منزوی شدن افراد متضاد با آن شهود که توانایی ایمان را ندارند همراه است.
- همسازی مطلق برای تک تک اعضای یک جامعه امکان‌پذیر نیست و همواره قربانیانی وجود خواهند داشت.
شهود ناهمساز چیست؟
- شهود ناهمساز را می‌توان به عنوان نوعی ایمان متفاوت و متضاد با ایمان دیگران درباره‌ی یک موضوع تعریف کرد.
- تجربه‌ی روبرو شدن با شهود ناهمساز برای بسیاری چندان خوشایند نیست، چرا که ایمان را تضعیف می‌کند.
- هرچه فردی شهود ناهمساز بیشتری را تجربه و درک کرده باشد، بیشتر می‌تواند خارج از هنجارها و قواعد فکر کند.
مراحل عمومی مواجه با شهود ناهمساز
- در مواجه‌ی اول با شهود ناهمساز، فرد دست به انکار می‌زند.
- در این مرحله فرد تلاش می‌کند تا شهود ناهمساز را مورد نقد قرار دهد و آن را از اعتبار ساقط کند.
- اگر فرد نتواند اعتبار شهود ناهمساز را از راه استدلال از بین ببرد. ناامیدی و ناتوانیِ ناخودآگاه، او را به سوی خشم سوق می‌دهد.
- خشم به فرد می‌گوید که نابودیِ شهود ناهمسازِ دیگری به تداوم اعتبارِ شهودِ خود خواهد انجامید.
- در صورت موفقیت‌آمیز نبودن تقابل با شهود ناهمساز از راه استدلال و خشم، فرد به تدریج آن شهود ناهمساز را با شهود خود تطبیق داده و می‌پذیرد.